Poniższy tekst pierwotnie opublikowany został 22 października 2022 roku na blogu Sakariego Männistö, pt. „Juggling is a Unique Thing”. Dziękujemy autorowi za możliwość jego przetłumaczenia i opublikowania na łamach Sztuki Cyrku.
Teza, którą ośmielę się postawić w nadchodzącej książce JUGGLING brzmi: żonglowanie to coś wyjątkowego. Być może nie wydaje się to tak rewolucyjne w formie stwierdzenia, ale myślę, że rzadko zdarza się, żeby ktoś w to właściwie uwierzył.
Używam słowa „coś” zamiast „forma sztuki”, ponieważ postrzegam żonglowanie jako wiele rzeczy, z których jedna jest właśnie formą sztuki. Przy czym w mojej opinii, żadna z tych wielu rzeczy, nie jest lepsza od drugiej.
Wyjątkowość żonglerki przejawia się w kontekście: sztuk performatywnych (w odniesieniu do innych form sztuki, takich jak taniec, muzyka i teatr), umiejętności motorycznych (w porównaniu do niektórych sportów i form sztuki, które wymagają określonych umiejętności motorycznych), biznesu (pod względem tego, jak firmy ogólnie pozycjonują się w stosunku do konkurencji; finansowania, instytucji) oraz hobby (pod kątem interakcji społecznej i wspólnotowości, które obejmują zbieżność zainteresowań).
Chociaż uważam, że żonglerka to coś wyjątkowego, to dostrzegam również, że trajektoria procesu uznania jej jako sztukę, sport lub jakąkolwiek inną podobną kategorię jest porównywalna z wieloma innymi rzeczami.
Oscar Wilde (1891) powiedział, że „cała sztuka jest całkiem bezużyteczna”, co oznacza, że sztuka nie jest środkiem do osiągnięcia celu, ale celem samym w sobie. Uważam, że żonglerka i cyrk są czymś osobliwym – bytami działającymi na własnych prawach. Sztuka w teatrze, czy też książka, fotografia lub obraz, balet klasyczny, zawsze występują w jakiejś formie; są: zdjęciem tancerza, obrazem kościoła, książką o rozwoju człowieka itp. Żonglerka lub cyrk, tak naprawdę nie są niczym konkretnym, one po prostu są. Celem żonglowania jest żonglowanie. Cel może być inny, kiedy przekształcisz żonglowanie w występ albo hobby, ale to jest inna rzecz, która ma w sobie właśnie żonglerkę. Żonglowanie samo w sobie nie służy niczemu innemu.
Definicja teoretyzowania / proces transformacji:
Definicja, według mojego postrzegania, jest działaniem polegającym na próbie przeniesienia ontologii i istoty danej rzeczy do sfery języka. Języki same w sobie są żywymi i elastycznymi tworami. Istnieją grupy użytkowników języka, którzy mają zbliżone konotacje konkretnego terminu w konkretnych sytuacjach. Przedefiniowanie, dyskutowanie i debatowanie nad konkretnymi definicjami jest użyteczne, ponieważ może nakierować więcej osób na to samo rozumowanie definicji danej rzeczy, co umożliwia bardziej precyzyjną wymianę pomysłów dotyczących tej właśnie rzeczy. To, jak szczegółowe musi być rozumowanie, w celu przekazania idei, zmienia się w zależności od momentu.
Ogólnie rzecz biorąc, słowa, których używamy, mogą mieć i mają wiele znaczeń, mimo to wciąż są definicjami funkcjonalnymi. W zależności od idei, czasem szersze rozumienie może być bardziej przydatne, innym razem potrzebne będzie bardzo konkretne, sprecyzowane znaczenie. Postaram się precyzyjnie wyrażać, by nie było wątpliwości, które znaczenie jest używane i kiedy.
Rzecz (żonglerka) -> Przeniesienie do języka (definicja) -> Myślenie poprzez język (komunikacja) -> Przeniesienie z powrotem do rzeczy -> Zmiana tej rzeczy
Wyżej wspomniany proces teoretyzowania niesie ze sobą ryzyko, jako że może nas zdezorientować i scalić (tzn. występ i żonglerkę) w jedno; może sprawić, że pomyślimy, że żonglerka jest narzędziem do czegoś innego. Kiedy samo żonglowanie nie jest niczym więcej niż po prostu żonglowaniem. Kiedy żonglowanie staje się narzędziem, wtedy to, co robi się z żonglowaniem, staje się ważniejsze niż żonglowanie samo w sobie.
Proces teoretyzowania umożliwia również porównywanie i nadawanie rzeczy (bądź rzeczom) porządku, hierarchii, nie tylko w obrębie tej danej rzeczy, ale również w hierarchii wszystkich innych rzeczy, które były teoretyzowane w ten sam sposób. Proces ten wybiera pewne cechy danej rzeczy, które są porównywalne i łatwiejsze do przekształcenia w język mówiony lub pisany, jak na przykład umiejętności fizyczne wymagane w każdym rodzaju tańca i każdym rodzaju żonglerki.
W kontekście sztuk performatywnych, sposób, w jaki żonglerka jest komunikowana poprzez język, stawia ją na równi z teatrem, tańcem i sztuką performance. Tym czego się obawiam i myślę, że wielu z nas, żonglerów, podziela tę obawę, jest fakt, iż rozumowanie z innych dziedzin sztuk performatywnych zostanie wykorzystane do zdefiniowania tego, czym JEST żonglerka lub czym powinna być, gdy jest wykonywana, co następnie również wpłynie na praktykę tej rzeczy poza występem.
Widzę, że my, żonglerzy, mamy trzy możliwości:
W ogóle nie pozwolimy na używanie języka – myślę, że to niemożliwe.
Powiemy „pieprzyć ich” i pozwolimy nie-żonglerom na teoretyzowanie żonglerki – tak by się stało, a to przedefiniowałoby żonglerkę/cyrk i usunęłoby wszystko, co w nich wyjątkowe.
Sami przeprowadzimy proces przeniesienia – zachowując kontrolę nad rzeczą, w którą wierzymy.
Celem książki JUGGLING jest mój skromny wkład w proces tego, czym żonglerka jest, była i będzie. Jak najbardziej jestem za trzecią opcją!
Zapraszam do kontaktu, wymiany zdań i uwag: ristomannisto@gmail.com
